NHỮNG VẦN THƠ ĐẰM THẮM
TÌNH NGƯỜI
Nhà Văn Nguyễn Thăng
Thi hào Nguyễn Du Viết truyện Kiều bằng thể
thơ Lục Bát dài 3.254 câu. Từ khi ra đời đến nay đã gần 200 năm, truyện Kiều đã
thành kiệt tác của Nguyễn Du và Văn học Việt nam. Năm 1965 UNESCO đã vinh danh
Nguyễn Du là nhà văn hoá thế giới. Nguyễn Du và truyện Kiều là niềm vinh dự tự
hào cho đất nước và nhân dân Việt Nam.
Học tập người xưa hai nhà thơ Nguyễn Duy Yên
và Đoàn Kim Vân đã sáng tác tập thơ mới mang tên DẤU ẤN MỘT THỜI, tập thơ viết
bằng 5.000 câu thơ Lục Bát, đó là kỷ lục không phải ai cũng làm được. Tôi đón
nhận bản thảo tập thơ 5.000 câu lục bát của hai tác giả trong lòng rất cảm phục
và trân trọng.
Vậy xem hai nhà thơ Nguyễn Duy Yên và Đoàn
kim Vân đã viết thơ Lục Bát như thế nào ? Sáng tác một bài thơ ngắn mà hay thì
không hiếm, nhưng làm được hàng nghìn câu thơ lục bát tài hoa thì không dễ.
Chủ đề tập thơ là Tình yêu- Đất nước- Con người.
Hai nhà thơ đã gửi gấm tâm hồn mình vào những con chữ, để rồi rung lên như khúc
nhạc lòng.
… Đến thăm em,
em vắng nhà
Anh buồn đứng
ngắm vườn hoa em trồng
Anh chờ
anh đợi anh mong
Nào đâu có
thấy bóng hồng nẻo xa .
(Bài
CHỜ của Nguyễn Duy Yên)
Chàng trai có lẽ chờ người yêu đã khá lâu, mà
vẫn cố đợi. Có yêu mới nhớ, có nhớ mới mong để gặp…mà mối tình đầu thì ai mà chả
có dấu yêu như vậy:
… Rối bời
như mớ bòng bong
Gỡ sao thoát khỏi cái vòng tương tư
(TƯƠNG TƯ – Nguyễn Duy Yên )
Nữ sĩ Đoàn Kim Vân lại tả nỗi nhớ người yêu
qua dòng sông thăm thẳm :
… Nắng chiều
nhàn nhạt dần phai
Trông
theo dòng nước nhớ hoài xa xăm
(NỖI NHỚ -
Đoàn Kim Vân)
Từ tình yêu đến hôn nhân là bước ngoặt trong
đời, Đoàn Kim Vân đề cao sự thuỷ chung đi đến tận cùng :
Qua
rồi cái tuổi xuân xanh
Ngọt
bùi cay đắng chia dành cho nhau
Lộc
trời mong được bền lâu
Già rồi càng thắm càng sâu nghĩa tình
(NGHĨA VỢ CHỒNG
– Đoàn Kim Vân)
02
Nhà thơ Nguyễn Duy Yên cũng vậy, mỗi năm đến
dịp kỷ niệm ngày Phụ nữ lại tặng quà hay làm thơ tặng vợ:
Mừng ngày mồng tám tháng
ba
Tám
mươi có lẻ thấy bà vẫn xuân
Sống
vui sảng khoái tinh thần
Lạc
quan có đức lang quân bên mình
(TẶNG VỢ - Nguyễn Duy Yên)
Và đám cưới vàng của hai nhà thơ thật cảm động
(ĐÁM CƯƠI VÀNG -
Nguyễn Duy Yên)
Rất quý và trân trọng vợ chồng nhà thơ cao tuổi,
miệt mài với thơ ca quên cả tuổi già. Nhà thơ Nguyễn Duy Yên và Đoàn Kim Vân
cùng sinh ra ở xã Thuỵ Lôi, huyện Tiên Lữ, tỉnh Hưng Yên nơi có con sông Luộc xứ
sở của đặc sản nhãn lồng. Tuy sống ở Thủ đô nhưng tâm tưởng của hai vợ chồng
luôn nhớ về cội nguồn.
… Nhớ
cha nhớ mẹ nhớ quê
Ngày nao ngóng đợi con về mẹ ơi
(CHỈ CÒN NỖI NHỚ - Nguyễn Duy
Yên)
hay : … Xa xôi những
muốn ngày về
Sum vầy nội ngoại thoả thuê tấm lòng.
(TÌNH QUÊ – Nguyễn Duy Yên)
Trong niềm vui đám cưới Kim cương. nữ sĩ Đoàn
Kim Vân lại nhớ về nơi chôn rau cắt rốn :
… Quê
hương ơi mối tình đầu
Trở về nay đã nhuộm màu phong sương…
( CÒN YÊU – Đoàn Kim Vân)
Hình ảnh quê hương in đậm trong lòng tác giả
:
… Vườn
ai thấp thoáng hàng cau
Bếp ai khói toả một màu xanh lam
Đồng quê nắng trải lúa vàng
Hạt bông nặng trĩu xóm làng mừng vui…
(MÙA VỀ - Nguyễn Duy Yên)
Đoạn thơ. là bức tranh nhiều gam màu, của hàng
cau, khói bếp, nắng trải lúa vàng và ẩn trong đó là tình quê sâu nặng, ngay cả
trong giấc ngủ quê hương cũng hiện hữu nơi mộng tưởng.
Bên dòng sông Luộc êm đềm
Thơm mùi hoa nhãn hương đêm vị nồng…
(VỀ QUÊ MẸ - Đoàn Kim Vân)
Tác giả gọi mẹ :
03
…
Mẹ ơi con đã về đây
Ấm tình mẫu tử mà say hương đời
Mai
ngày con sẽ đi rồi
Lại xa mẹ lại xa rời xóm thôn…
(VỀ QUÊ MẸ - Đoàn Kim Vân)
Câu thơ nghẹn lại với nỗi lòng người, con phải
xa mẹ xa quê hương. Vợ chồng hai nhà thơ Nguyễn Duy Yên và Đoàn Kim Vân đến với
nhau là do duyên phận. Tuổi trẻ họ
rong ruổi lo việc đời việc nước, họ có mặt trên mọi nẻo đường Tổ quốc, khi về
hưu họ sát cánh bên nhau như hình với bóng. Với tâm hồn đồng điệu, đi thăm thú
nơi nào họ cũng tức cảnh sinh tình mà làm thơ gửi hồn vào đó.
… Màn
đêm bao phủ sương sa/Rừng khuya lấp lánh sao sa giữa trời… (CHỢ TÌNH SA PA
– Nguyễn Duy Yên ).
Còn ĐÀ LẠT dưới ngòi bút Đoàn Kim Vân : Gió ngàn vi vút thông reo/ Vòm trời xanh
thẳm dốc đèo bao quanh… (THÀNH PHỐ ĐỒI THÔNG – Đoàn Kim Vân}
Qua đèo Hải Vân, choáng ngợp trước cảnh hùng
vĩ của thiên nhiên, thi sĩ Nguyễn Duy Yên thốt lên :
…
Quanh co dốc núi cùng đèo
Sương pha mờ ảo mây treo lưng đầu
Ngắm nhìn thăm thẳm vực sâu
Ì ầm sóng vỗ dưới bầu trời xanh….
(QUA ĐÈO HẢI VÂN – Nguyễn Duy Yên)
Tác giả vẽ lên bức tranh kỳ vĩ, hiểm trở, với
âm thanh gào thét, ào ạt của sóng vỗ xô bờ như huyền thoại. Là lữ khách dạo bước
trên đèo ngang, nữ sĩ Đoàn Kim Vân lại nhớ đện bà huyện Thanh Quan có bài thơ
Qua Đèo Ngang nổi tiếng bà Vân cảm hứng :
…Vượt
đèo Ngang nhớ người xưa
Thanh Quan bà Huyện làm thơ qua đèo…
(NHỚ MỘT BÀI THƠ – Đoàn Kim Vân)
Và mỗi lần đến Huế vợ chồng nhà thơ lại có thơ :
…
Giọng hò Huế mấy yêu thương
Mạn thuyền run rẩy bóng gương hoa đèn
(NHỚ HUẾ - Đoàn Kim Vân)
… Qua thôn Vĩ Dạ thăm chơi
Nghe câu
hò Huế gửi lời nước non…
(CHIỀU VĨ DẠ - Đoàn Kim Vân)
Huế hiện lên như bức tranh thuỷ mặc đặc tả
lung linh :
…
Chùa Từ Đàm đến Nam giao
Dấu xưa còn đó người vào hư không…
04
… Dòng sông chia Huế làm đôi
Tràng Tiền mấy nhịp đôi nơi nối liền
(THĂM HUẾ NGÀY XUÂN- Nguyễn Duy Yên)
Và nhiều bài thơ khác nữa về Huế, bài nào của
vợ chồng nhà thơ cũng đầy cảm xúc. Trong tập thơ này cảnh đẹp, mộng mơ của Hà nội
xuất hiện nhiều, nào là Hồ Gươm, Hồ Tây, phủ Tây Hồ, chùa Trấn Quốc v.v…
Hồ Hoàn Kiếm nữ sĩ Đoàn Kim Vân tả : Mặt hồ
xanh nhuộm nắng vàng/ Ven hồ rợp mát bóng hàng cây xanh…
Cảnh Hồ Tây, mấy nét phác hoạ của nhà thơ Nguyễn
Duy Yên : Thấy đâu bóng dáng Sâm Cầm/ Giỡn
đùa mặt nước sen hồng nở hoa/ Chuông chùa Trấn Quốc ngân nga/ Sương chiều đã rải
nhạt nhoà Hồ Tây. (NGẪU HỨNG TÂY HỒ - Nguyễn Duy Yên).
Đặc biệt bài thơ CẢM HOÀI ĐÊM CHƠI THUYỀN HỒ
TÂY của nữ sĩ Đoàn Kim Vân đã được treo ở chùa Trấn Quốc. Bài thơ gồm 18 câu Lục
Bát tả tình, tả cảnh như lôi cuốn hồn thơ lung linh mờ ảo. Ban đêm cảnh trí Hồ
Tây như huyền thoại làm cho người đọc thấy Hồ Tây như nàng Tây Thi (chữ dùng của
Cao Bá Quát) nữ sĩ Đoàn Kim Vân kết bài thơ bằng hai câu : Từ ngàn xưa đến bây giờ/ Tây Hồ còn đó bài thơ trữ tình.
Là thi sĩ rong ruổi vui
thú với thiên nhiên đi thăm mọi miền đất nước, họ còn có nhiều bài thơ hay, khi
dừng bước ở nơi này, nơi kia. Nào Côn Sơn, Kiếp Bạc…nào cảnh biển bao la, nào
Cù Lao Chàm, Hồ Ba Bể…Những bài thơ thắm đậm hồn người làm cho độc giả thêm yêu
quý đất nước Việt Nam giàu và đẹp. Vợ chồng hai nhà thơ cũng có bài viết về các
liệt sĩ như Phạm Hồng Thái, các nữ anh hùng hy sinh ở ngã ba Đồng Lộc v.v…với
tình cảm kính phục và biết ơn.
Thơ Lục Bát của hai tác giả thật đồng điệu, họ
đều yêu ánh trăng vàng, ánh trăng nói hộ lòng người. Hai thi sĩ cũng rất yêu
các loài hoa : Hoa sen, hoa Quỳnh, hoa Rừng, Trà hoa với sự quan sát tinh tế.
… Thoảng
cơn gió nhẹ mưa bay
Hoa
rơi rụng đỏ ngập đầy lối đi…
(HOA LỘC VỪNG – Đoàn Kim Vân)
Trong tập thơ 5.000 câu Lục Bát này, số bài
viết về mùa xuân khá nhiều. Mùa xuân – Xuân của đất trời, xuân của lòng người,
mùa xuân rất đẹp và đầy nuối tiếc :
… Xa rồi
những quãng ngày xanh
Xuân
nhàn ngồi viết thơ tình gửi ai?.
(XUÂN NHÀN – Đoàn Kim Vân)
Một bài khác : Thôi thì xuân đã về đây/ Đừng đi ở lại cho khuây lòng trần (XUÂN ƠI
– Nguyễn Duy Yên).
05
Đọc DẤU ẤN MỘT THỜI ta thấy vợ chồng nhà thơ
có nhiều suy nghĩ về con người. Tác giả là những vị cao niên đã trải nghiệm nhiều
về cuộc đời với bao nhiêu cung bậc buồn, vui, khổ đau mà chắt lọc lại thành những
chân lý :
Muốn
hay phải biết sửa mình/ Đừng kiêu ngạo quá mà sinh hợm đời (SỬA MÌNH- Đoàn
Kim Vân). Và thật chí lý, nữ sĩ lại so sánh tiền tài với nàng thơ :
Người đi
tìm kiếm bạc vàng
Riêng tôi
tìm lấy một nàng thơ chơi
Ngẫm xem những
tấn trò đời
Ai mà tìm
thấy một mặt trời nửa đêm
(TÌM – ĐOÀN KIM VÂN)
Tác giả triết lý mà sâu sắc như “ … Sang giàu đã chắc gì đâu / Mà đem so sánh
với đầu thi nhân (LÀ THI NHÂN – Nguyễn
Duy Yên). Tác giả mong :… Riêng lòng mong
muốn ước ao/ Hồn thơ hạt giống ươm vào vườn xuân (ĐÔI LỜI TÂM SỰ - Nguyễn
Duy Yên).
Tập thơ cũng viết về tình bạn nên có trước,
có sau, vui buồn cùng chia sẻ :
Hôm nay bạn đến
chơi nhà
Dăm câu thơ phú
xuề xoà cho vui
Trà ngon nâng
chén chào mời
Luận bàn thế sự
đôi lời thăm nhau.
(VUI
VỚI BẠN – Đoàn Kim Vân)
Từ lòng yêu quý con người hai nhà thơ đã lên
án cái xấu, cái ác, tham nhũng, huỷ hoại môi trường, nỗi khổ của người nghèo. Đọc
5.000 câu thơ lục bát của hai tác giả ta đều thấy toát lên sự lạc quan, hy vọng.
Tập thơ mang ấn tượng hình ảnh đẹp cuối đời của vợ chồng già : Vợ chồng vui sống bên nhau / Lương hưu tạm đủ
chẳng giàu cũng sang (CẢNH NHÀ – Nguyễn Duy Yên) và : Cổ lai hy thế đủ rồi/ Hai bàn
tay trắng mỉm cười ra đi (ƠN TRỜI – Đoàn Kim Vân).
Phải chăng đó là khát vọng và niềm vui cuối đời
của 2 tác giả, thật nhẹ nhàng, thanh thản.
Tôi muốn dành phần cuối bài viết này để nói về
trường ca của nhà thơ Nguyễn Duy Yên : MẢNH
ĐỜI LẮP GHÉP dài 276 câu thơ lục bát. Đây là bài thơ thế sự, tác giả đã bộc lộ
thái độ công dân yêu nước của mình trước thực trạng đất nước . Nào là nạn tham
nhũng, đảo Hoàng sa bị nước láng giềng chiếm đóng, biển miền trung cá chết… nào
là thuốc đắt, bệnh viện thiếu giường, môi trường ô nhiễm, tai nạn giao thông, vỉa
hè bị lấn chiếm v.v…Nào là cải cách giáo dục, cải lên cải xuống hao tiền tốn của,
thi cử rối tinh. Đầu tư nước ngoài thiếu cân nhắc, rồi thơ văn bao chuyện lùm
xùm, mỗi hiện tượng tác giả lại xót sa : Trăm
ngàn tỷ vứt trắng tay/ Nắng mưa nhà máy phơi bày thi gan…
Hay: Bệnh viện có nhiều tới đâu/ Cũng không kham nổi nỗi đau nhân tình.
Tác giả cảnh báo :
06
Tránh đừng mắc bẫy ngoại xâm
Đồng tiền phi
nghĩa hại thân có ngày
Tác giả nhận xét :
Rút
kinh nghiệm cứ triền miên
Việc
đâu bỏ đấy cứ quen hứa bừa
Thơ hay là thơ nói thật
của lòng mình. Thơ của công dân yêu nước, góp ý để xã hội tốt đẹp hơn.
Bài trường ca thứ hai TẢN MẠN CHUYỆN ĐỜI dài
mấy trăm câu lục bát cũng vậy. Tác giả cũng chỉ ra những vấn nạn, sai sót trong
quản lý kinh tế, xử dụng đồng vốn đầu tư có đôi nơi chưa hợp lý để thiết thực
xây dựng đất nước. Với trường ca cho thấy nhà thơ Nguyễn Duy Yên có khả năng viết
thành công những bài dài bằng thơ lục bát.
Vợ chồng nhà thơ Nguyễn Duy Yên và Đoàn Kim
Vân đã nối tiếp phát triển được thơ ca dân gian bình dị, giàu hình ảnh, dễ thuộc,
dễ nhớ. Một số bài thơ Lục Bát của vợ chồng nhà thơ đạt giá trị cao về nghệ thuật,
giàu chất trí tuệ, lôi cuốn người đọc.
Xin chúc mừng hai nhà thơ, và trân trọng giới
thiệu tập thơ DẤU ẤN MỘT THỜI
với bạn đọc.
Hà nội tháng 8 năm 2017
Nguyễn Thăng
0 nhận xét:
Đăng nhận xét